Bijenhouden is uitdagender dan ooit. Imkers spelen dan ook een onmisbare rol bij het verzorgen van bijen. Wenda Van Uffelen deelt haar passie voor de bij, geeft tips voor een bijvriendelijke tuin en blikt vooruit op het jubileum van de Imkerbond.

Wenda, wat doet een imkerbond precies?
Onze imkerbond brengt zo’n 60 leden samen die elkaar ondersteunen bij het imkeren. We organiseren tal van voordrachten, omdat we in de eerste plaats kennis over imkerpraktijken willen delen. Daarnaast transporteren we ook jaarlijks een aantal bijenvolken naar de grote koolzaadvelden in de Ardennen. Vanwaar komt anders die superlekkere koolzaadhoning? Hoewel er veel imkerverenigingen in de buurt zijn, legt elke bond zijn eigen accenten in zijn werking.

Is het imkeren de voorbije decennia dan veranderd?
Vroeger was er veel meer natuurlijk voedselaanbod. Je kon bij wijze van spreken een bijenkast in je tuin zetten zonder er verder naar om te kijken. Zolang er voldoende voedsel was, overleefden de bijen de winter. Nu moet je als imker je bijen echt behandelen als huisdieren en hen de nodige verzorging geven. Honingbijen zijn dol op wilgen, kastanjebomen en lindebomen, soorten die meer en meer verdwijnen. Ook het bloeien van planten in tuinen en bermen wordt vaak beperkt door het snoeien op verkeerde momenten. Hierdoor hebben bijen nu vaker honger, waardoor we ze helpen en verzorgen. We moeten ze zelfs eten bijgeven opdat ze zouden overleven. Bovendien is de opkomst van de Aziatische hoornaar ook zeer bedreigend voor hen.

Sinds vorig jaar voeren jullie met de imkerbond uitgebreid actie degen deze soort. Waarom?
Aziatische hoornaars houden in het najaar wacht aan de bijenkasten. Dan zweven ze met een paar voor de ingang. Dit geeft de bijen zoveel stress dat ze niet meer naar buiten durven komen. Zo geraken ze niet aan voedsel en verzwakken ze. Op dat moment zetten Aziatische hoornaars de aanval in en dringen ze de bijenkast binnen, met alle gevolgen van dien. Maar ze vormen niet enkel een bedreiging voor bijen. Als de bijenpopulatie afneemt, zijn andere insecten aan de beurt. Ze vormen een bedreiging voor de hele voedselketen. Dat toont onderzoek van een universiteit in Engeland aan. Zij hebben een DNA-analyse uitgevoerd op de maaginhoud van de Aziatische hoornaar. Uit dit onderzoek is gebleken dat 40 tot 50 % van hun dieet effectief honingbijen zijn. Maar er zijn ook nog 1.400 andere types DNA geïdentificeerd in die magen. De Aziatische hoornaar is dus helemaal niet kieskeurig wat betreft zijn voedsel en eet alles wat hij tegenkomt.

Het is dus belangrijk dat we deze soort bestrijden. Welke acties ondernemen jullie hier al tegen?
Sinds vorig jaar delen we aan geïnteresseerde Zoerselaars vallen uit om de Aziatische hoornaar te bestrijden. In deze vallen worden in het voorjaar koninginnen gelokt zodat ze geen nest kunnen stichten. Vorig jaar deelden we samen met de minaraad zo 300 vallen uit. En we konden op die manier maar liefst 97 koninginnen vangen. Dit jaar werden er opnieuw 100 vallen beschikbaar gesteld door gemeente & ocmw Zoersel. Het aantal gevangen koninginnen in 2025 ligt nu al veel hoger dan vorig jaar.

De bijenpopulatie neemt sterk af de laatste jaren. Is er daarom meer interesse in imkeren of net minder?
Er is zeker interesse van mensen die willen imkeren of gewoon iets willen bijleren over de bij in het algemeen. We organiseerden voor het jubileumjaar een starterscursus voor nieuwe imkers. Dit jaar zijn er meer dan 20 geïnteresseerden, wat toch wel veel is. En we merken dezelfde trend ook bij andere imkerbonden uit buurgemeenten.

Elk jaar roepen we onze inwoners op om actief deel te nemen aan de campagne ByeByeGazon. Ook de groendienst geeft bloemen meer ruimte. Een goeie zaak?
Zeer zeker! Het belang van deze campagne kan niet genoeg onderstreept worden. Kort gemaaid gazon is een groene woestijn. Bijen, vlinders en andere insecten zijn dol op klaver en paardenbloemen, die spontaan opduiken in bermen en gazons. Helaas worden die vaak weggemaaid, net wanneer de bijen ze nodig hebben. Wie minder maait, helpt voedsel terugbrengen.

Zijn er bepaalde momenten die voor jou als imker telkens weer bijzonder zijn?
Als ik op één van de eerste lentedagen mijn bijen opnieuw zie uitvliegen, dan is dat voor mij echt een moment van blijdschap. Dan weet ik dat er leven zit in de bijenkasten en dat ze de winter overleefd hebben. Want dat is elk jaar toch wel spannend.

De imkerbond bestaat dit jaar 100 jaar. Wat staat er allemaal op het programma?
Van 31 mei tot en met 15 juni loopt er een tentoonstelling in het Lindepaviljoen met een collectie oude imkermaterialen (honingslingers, bijenkorven, imkermateriaal ...). We planten dit najaar, samen met de minaraad, een lindeboom in park Halle Hof. Deze komt op de plaats waar de oude beuk helaas moest sneuvelen. Bijen zijn verzot op lindebomen. En onze gemeente heeft een speciale band met de lindeboom. We vonden dit dan ook een gepast geschenk.

Nog een laatste vraag, Wenda. Als je in de huid van een bij zou kruipen, wat is dan de ideale wereld voor jou?
Goh… Dan wil ik een warm en zonnig voorjaar met elke twee à drie dagen een goede, malse regenbui. Daarnaast zou ik heel graag wilgenbomen en bloeiende bomen in de buurt van mijn kast zien, zodat ik van maart tot oktober voortdurend voldoende voedsel heb. Als er dan nog een imker is die ervoor zorgt dat ik een proper huis heb en mij beschermt tegen ziektes en parasieten, ben ik een gelukkig bijtje (lacht).

Van 25 mei tot en met 1 juni is het Week van de Bij. Lees er hier alles over.