De Sint-Huybrechtsgilde bestaat al sinds 1723. Na 300 jaar blijft deze vereniging nog groeien en bloeien. Kenny Noens (31) vertelt over het verenigingsleven en de mooie tradities die gildeleden nog altijd naleven.

Kenny, kan je ons vertellen hoe de gilde is ontstaan?
Ik was er natuurlijk zelf niet bij (lacht), maar de gilde was oorspronkelijk een jagersgilde. Op de dag van Sint-Hubertus (de patroonheilige van de gilde) gingen de leden traditiegetrouw op jacht. Maar omdat de Kempen wat mager was qua jacht, evolueerde de gilde naar een mussen- en mollengilde om plagen tegen te gaan.

Nu jagen jullie niet meer op mussen en mollen, neem ik aan. Wat zijn dan wel jullie hoofdactiviteiten?
Inderdaad, we zijn intussen omgevormd tot een schuttersgilde. Wij doen aan handboogschieten op doel en op de staande wip. De naam van onze gilde ‘Sint-Huybrechts’ hebben we wel behouden. Wat een beetje ongewoon is, want de meeste schuttersverenigingen dragen de naam ‘Sint-Sebastiaan’, vernoemd naar de patroonheilige van de schutters.

Wat onderscheidt een gilde van een gewone vereniging?
Bij een andere vereniging betaal je lidgeld en word je onmiddellijk lid. Een gilde is een culturele vereniging waarbij onze werking gebaseerd is op eeuwenoude principes en tradities. Neem nu onze klederdracht bijvoorbeeld. Als we aan officiële schietingen deelnemen, dragen we een lange zwarte broek, zwarte schoenen, een boerensjaal en een faas (traditioneel hoofddeksel, red), ook al is het buiten 30 graden. Als je daar in je korte broek aankomt, mag je niet deelnemen.

"Als je toetreedt tot een gilde, blijf je levenslang lid."
 

Zijn jonge mensen ook welkom bij jullie gilde?
Ja hoor. Vanaf 8 jaar ben je welkom en mag je mee komen schieten. Dan ben je aspirant schutter. Je moet dan wel nog even geduld hebben om officieel toe te treden. Zolang je niet toetreedt, blijf je aspirant schutter. In dat geval mag je niet deelnemen aan de officiële schietingen. Dat zijn er zo’n twee à drie per jaar.

Gebeurt die toetreding ook via eeuwenoude gewoontes?
Daar hoort inderdaad een heel protocol bij. Jaarlijks kan je op twee momenten toetreden: tijdens de paasschieting of op ons jaarlijks teerfeest. Tijdens de paasschieting gaat er zelfs een hele stoet aan vooraf die vertrekt aan ons gildelokaal. Daarna stappen we met heel de gilde naar onze staande wip, de nieuwe leden voorop. Voor de staande wip leggen de nieuwe leden de eed af tegenover de patroonheilige en tegenover de gilde en haar leden. Na de eedaflegging hult de hoofdman je in de traditionele kledij. Vanaf dat moment ben je voor heel je leven lid van de gilde.

Jullie hebben enkele officiële schietingen per jaar. Vinden er tussendoor nog wedstrijden plaats?
Ja, en dat zijn er wel wat. Ongeveer om de twee weken zijn er competitieschietingen tussen schuttersgilden die aangesloten zijn bij de Verbroedering der Noorderkempen. Die wedstrijden vinden plaats tussen april en september. Beurtelings worden er wedstrijden op doel of op de staande wip georganiseerd.

Is er dan een klassement van gildes waarin je ‘kampioen’ kan worden? Of hoe werkt dit?
Er wordt inderdaad een klassement opgemaakt waarin alle leden van een gilde zowel individueel als voor hun gilde spelen. Op de laatste schieting van het jaar is er de wisselschaalschieting. De gilde die deze schieting wint, mag de wisselschaal mee naar huis nemen. Vergelijk het met een wisselbeker. Als je de schaal drie jaar na elkaar wint, mag je de schaal houden en wordt er een nieuwe wisselschaal gemaakt.

Het koningschieten is nog één van die mooie tradities. Wat is hier zo bijzonder aan?
Het koningschieten wordt door elke gilde driejaarlijks georganiseerd. Op de staande wip staat dan maar één vogel. Degene die de vogel van de wip kan schieten, wordt koning voor drie jaar. Als je drie edities na elkaar wint, word je keizer. En dat is het hoogste wat je als gildeschutter kan behalen. Want keizer blijf je voor het leven. Vanaf dat moment mag je nooit meer deelnemen aan deze discipline.

Hebben jullie een keizer in jullie midden?
Nog niet. Maar onze huidige koning, Jan Smolders, won het koningschieten al twee edities op rij. Als hij volgend jaar wint, wordt hij binnen vier jaar gekroond als keizer. Dat zou een historisch moment zijn!

Dat zou een mooi geschenk zijn voor jullie 300ste verjaardag. Wat zijn jullie toekomstambities?
Naast een keizer in ons midden hebben, willen we uiteraard gewoon blijven bestaan. En liefst nog minstens 300 jaar! We zetten de laatste jaren heel erg in op onze jeugdwerking. In onze regio zijn we dan ook de enige gilde met zoveel jeugdleden. Dat is alvast een stap in de goede richting.

Kunnen inwoners eens komen proberen bij jullie?
Natuurlijk! Op zaterdagvoormiddag worden er tussen 10 en 12 uur gratis initiatielessen gegeven op ons terrein (Achterstraat 22, naast de Zoest). Iedereen die wil, kan eens komen proberen om te schieten. Zo hebben we al heel wat leden kunnen werven.

WIST JE DAT

… de gilde meer meisjes dan jongens telt als aspirant schutter?
… de staande wip 28 meter hoog is? Dat is ongeveer de hoogte van een gebouw met 9 verdiepingen!